6 luty kojarzy mi się tylko z jednym – Świętem Narodowym Samów, które obchodzone jest od 1993 roku. Jest to data niezwykle ważna dla Samów, gdyż tego dnia 99 lat temu (w 1917 roku) odbył się pierwszy Kongres Samów, który zapoczątkował jedność i współpracę ludu zamieszkującego północne terytoria czterech państw: Norwegii, Szwecji, Finlandii i Rosji. W każdym z tych państw dzisiaj zupełnie inaczej świętuje się ten dzień.
Pochodzenie Samów nie jest do końca wyjaśnione. Przypuszczalnie ich przodkowie przywędrowali tu ze wschodu. Samowie nazywani są potocznie Lapończykami. Określenie to wywodzi się od szwedzkiego słowa Lapp, które oznacza łatę. Podobnym terminem jest Lape, w tłumaczeniu na język polski słowo to oznacza margines, obrzeże, peryferia. Określeniem tym posługiwali się również Finowie. Dla Samów jest to obraźliwa nazwa, gdyż ma bardzo negatywny wydźwięk. Kojarzy im się z polityką wynarodowienia, jaką rządy Skandynawii stosowały wobec nich oraz z zacofaniem i biedą. Lapończycy nazywają siebie samych „Same”, co oznacza w języku samskim człowiek.
/Levi – grudzień 2013/
Silne procesy asymilacyjne wymusiły na większości Samów przejęcie osiadłego trybu życia, choć przez długi okres granice poszczególnych krajów nie miały dla koczowniczych Samów większego znaczenia. Lud ten nadal trudni się tradycyjnymi zajęciami: myślistwem (Lapończycy leśni), rybołówstwem (Lapończycy nadbrzeżni, głównie nad Oceanem Arktycznym czy hodowlą reniferów (Lapończycy górscy).
Wśród Lapończyków ciągle żywy jest folklor, m.in. oryginalny kolorowy strój ludowy (kolt), śpiew – joikowanie oraz zdobnictwo w rogu, kości i drewnie. Symbolika kolorowych strojów nawiązuje do flagi Samów, w której użyte są kolory: czerwony – symbolizuje słońce, niebieski – księżyc, zielony, czyli symbol natury oraz żółty – słońce. Okrąg umieszczony na środku oznacza ciągłość trwania samskiej kultury i tradycji.
Od 1991 roku Samowie mają prawo używania języka samskiego w kontaktach administracyjnych. Obecnie Samowie to najsilniejszy autochtoniczny lud na świecie, mający swój parlament, hymn, flagę oraz święto narodowe. Szacuje się, że żyje w Norwegii około 40 tys – 60 tys Lapończyków, w Szwecji 11-13 tys. Są to dane przybliżone, gdyż tylko Rosja i Finlandia prowadzą statystyki.